Het ontwerpprogramma Nationaal Programma Landelijk Gebied lag tot 26 februari ter inzage, tot die datum konden zienswijzen worden ingediend. In het NPLG staan zowel de nationale doelen als regionale doelen voor natuur, water en klimaat. Om deze doelen te halen zijn in het NPLG structurerende keuzes geformuleerd, deze geven richting aan de ruimtelijke inrichting en houden rekening met wat water en bodem kunnen dragen.
De 10 Groninger gemeenten hebben in gezamenlijkheid een zienswijze opgesteld, lees hieronder de tekst van de zienswijze:
Betreft: Zienswijze ontwerpprogramma Nationaal Programma Landelijk Gebied en het milieueffectrapport.
Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat
Directie Participatie
o.v.v. Ontwerpprogramma Nationaal Programma Landelijk Gebied
Postbus 20901
2500 EX Den Haag
Geachte heer Harbers,
We hebben als Groninger gemeenten met interesse kennisgenomen van uw ter inzagelegging Ontwerpprogramma Nationaal Programma Landelijk Gebied. In uw ontwerpprogramma heeft u voor zowel nationale als regionale doelen voor natuur, water en klimaat structurerende keuzes geformuleerd.
Via het indienen van onze zienswijze willen wij als tien Groninger gemeenten ingaan op een aantal punten uit uw ontwerpprogramma. Voor ons zijn van belang:
- Trek gezamenlijk op met medeoverheden;
- Geef duidelijkheid aan inwoners, ondernemers en organisaties over de effecten van uw doelen en keuzes;
- Biedt ontwikkelings- en innovatieperspectief aan onze agrarische sector;
- Betrek inwoners als volwaardige gesprekspartner bij uw plannen;
- Breng samenhang aan met andere Rijksprogramma’s;
- Houd rekening met het gebiedseigene en de historie en zorg voor maatwerk.
Als eerste overheid staan wij een samenhangend en toekomstbestendige transitie van het landelijk gebied voor. Voor inwoners, organisaties en ondernemers is immers de woon,- werk- en leefomgeving een samenhangend geheel. Een aanpak op één van die onderdelen, heeft gevolgen voor andere terreinen en beleidskeuzes.
Daarbij vragen wij u nadrukkelijk om te zorgen voor duidelijkheid voor onze inwoners en ondernemers: zij willen voor een langere termijn weten waar ze aan toe zijn en waar ze op kunnen rekenen. Dat geldt in het bijzonder voor de agrariërs, die door de veranderde wetgeving op het gebied van stikstof al zolang in onzekerheid verkeren.
Daarnaast geldt voor ons als Groninger gemeenten: maak als Rijksoverheid langjarige kaders voor gemeenten en provincie met daarbij voldoende financiële middelen (voorfinanciering) om deze transitie in het landelijk gebied ook mogelijk te maken en uit te kunnen voeren.
Het herstel van vertrouwen bij inwoners, zeker in onze provincie Groningen, in de Rijksoverheid is een belangrijke voorwaarde hiervoor. Duidelijk en tijdige communicatie, een volwaardig gesprekspartner zijn en het hebben van aandacht voor het samenspel van ruimtelijke, ecologische en sociale waarden in de leefomgeving is wat gevraagd en verwacht wordt door onze inwoners.
Vanwege de complexiteit van alle opgaven in het ontwerp-NPLG vinden wij het van belang dat een realistische inschatting wordt gemaakt van de haalbaarheid en uitvoerbaarheid in de tijd. Samen met de provincie willen wij het gebiedsproces met onze inwoners en ondernemers zorgvuldig uitvoeren, daar moet dan ook een redelijke termijn voor worden uitgetrokken.
Op die manier kunnen en willen we met u, conform beleidskeuzes uit de NOVI:
- De balans verbeteren in het landelijk gebied tussen landgebruik en de kwaliteit van het landschap bodem, water en lucht;
- Biodiversiteit beschermen en versterken;
- Toewerken aan een duurzaam vitaal landbouw- en voedselsysteem gebaseerd op kringlopen en natuurinclusiviteit, passend bij het Groninger landschap;
- Ons Groninger landschap beschermen en verder ontwikkelen.
U geeft in uw ontwerpprogramma aan dat het omgaan met de schaarse ruimte zorgvuldig dient te gebeuren. Daarbij zet u in op het bieden van handvatten voor slimme combinaties en het omgaan met conflicterende ruimteclaims. Met koppelkansen op het gebied van water, bodem, natuur en klimaat. Dat zijn punten die wij als Groninger gemeenten van essentieel belang achtend om in een samenhangende aanpak goed te borgen. Dit betreft niet alleen de samenwerking tussen de provincie en de gemeenten binnen die provincie, maar ook het grote belang van interprovinciale samenwerking en samenwerking met Duitsland in onze grensregio’s..
Een voorbeeld hiervan is het water van de Drentsche Aa, dat wordt gebruikt als openbare drinkwatervoorziening voor grote delen van onze provincie. Hierdoor moet de waterkwaliteit minimaal voldoen aan wettelijk vastgestelde kwaliteitsnormen. Om deze kwaliteit te garanderen dient het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen te worden verminderd en duurzaam grondgebruik te worden bevorderd. Dit kan alleen maar worden bereikt via een integrale aanpak van het doorzetten en opschalen van succesvolle projecten en initiatieven, lopende ontwikkelingen en de gebiedsprocessen in zowel de provincie Groningen als de provincie Drenthe. (bron: “Wie Aa zegt…” Uitvoeringsprogramma Oppervlaktewaterwinning Drentsche Aa (UPD27 oktober 2023). Wij verzoeken u dan ook in het programma expliciet aan te geven wat uw visie is op deze interprovinciale samenwerking en hoe u deze wilt gaan borgen.
Ook in onze provincie Groningen zijn de opgaven omvangrijk. We zijn daarom op voorhand bezorgd over een landelijk verplaatsingsfonds voor agrarische bedrijven als dat betekent dat er nieuwe bedrijven naar Groningen komen, waar de stikstofruimte minder beperkt is, en de haalbaarheid van onze doelstellingen daardoor onder druk komt te staan. We vragen u om aan verplaatsingen die vanuit dit fonds worden gefinancierd voorwaarden te verbinden die het mogelijk maken om ook hier onze NPLG-doelen te halen.
Graag bieden wij u met Groningse gastvrijheid aan om op locatie in onze provincie langs te komen en in gesprek te gaan met inwoners, ondernemers en bestuurders om de voortgang van deze transitie te zien en ervaringen hierover vanuit de praktijk te horen.
Een afschrift van deze brief is verstuurd aan de algemeen directeur van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en het college van gedeputeerde Staten van de provincie Groningen.
Met vriendelijke groet,
